توکن غیرقابل تعویض یا NFT چیست؟

در سال‌های اخیر، اصطلاح توکن غیرقابل تعویض یا NFT (Non-Fungible Token)  به یکی از پرکاربردترین واژه‌ها در دنیای فناوری و ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. این فناوری که بر پایه بلاکچین توسعه یافته است، توانسته است تحول بزرگی در نحوه خرید، فروش و مالکیت دارایی‌های دیجیتال ایجاد کند. اما NFT دقیقاً چیست و چگونه کار می‌کند؟ در این مقاله از ارزکت به بررسی مفهوم NFT، کاربردها، مزایا و چالش‌های آن می‌پردازیم.

آشنایی با مفهوم و تعریف NFT

توکن غیرقابل تعویض یا NFT نوعی دارایی دیجیتال است که به‌صورت منحصر‌به‌فرد و غیرقابل جایگزینی بر روی بلاکچین ایجاد و ذخیره می‌شود. برخلاف ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین یا اتریوم که قابل تعویض هستند (یعنی هر واحد از آن‌ها با واحد دیگر برابر است)، هر NFT دارای ویژگی‌های منحصر به فرد است و نمی‌توان آن را با چیزی دیگر جایگزین کرد. این ویژگی باعث می‌شود که این نوع توکن برای نمایش مالکیت بر روی دارایی‌های دیجیتال مانند هنر، موسیقی، ویدیو، آیتم‌های بازی و حتی املاک مجازی ایده‌آل باشد.

بررسی تاریخچه توکن‌ غیرقابل تعویض

اگرچه NFTها در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند، اما ایده اولیه آن‌ها به سال‌های قبل برمی‌گردد. اولین پروژه‌های مشابه با توکن‌های غیرقابل تعویض در سال ۲۰۱۲ با معرفی پروتکل Colored Coins بر روی بلاکچین بیت‌کوین آغاز شد. این پروژه اجازه می‌داد تا کاربران دارایی‌های کوچک و منحصر به فرد را بر روی بلاکچین ایجاد کنند. با این حال، NFTها به شکل امروزی خود در سال ۲۰۱۷ با معرفی استاندارد ERC-721 بر روی بلاکچین اتریوم به وجود آمدند. این استاندارد امکان ایجاد توکن‌ غیرقابل تعویض را فراهم کرد و پروژه‌هایی مانند CryptoKitties  یا گربه‌های دیجیتال را به وجود آوردند که به سرعت محبوبیت زیادی پیدا کردند.

NFT یا توکن غیرقابل تعویض چگونه کار می‌کند؟

NFTها بر پایه فناوری بلاکچین کار می‌کنند. بلاکچین یک دفتر کل توزیع‌شده است که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را به‌صورت شفاف و غیرقابل تغییر ثبت می‌کند. هر توکن غیرقابل تعویض یک شناسه منحصر‌به‌فرد دارد که آن را از سایر توکن‌ها متمایز می‌کند. این شناسه همراه با اطلاعات مربوط به مالکیت و سایر ویژگی‌های توکن در بلاکچین ذخیره می‌شود.

برای ایجاد یک NFT، ابتدا باید یک دارایی دیجیتال (مانند یک تصویر، ویدیو یا فایل صوتی) را به یک توکن تبدیل کرد. این فرآیند که به آن ضرب کردن  Mintingمی‌گویند، شامل ایجاد یک رکورد منحصر به فرد بر روی بلاکچین است. پس از ضرب شدن، Non-Fungible Token می‌تواند در بازارهای دیجیتال خرید و فروش شود.

توکن غیرقابل تعویض چه کاربردهایی دارد؟

NFTها کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف دارند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها عبارتند از:

· هنر دیجیتال

یکی از شناخته‌شده‌ترین کاربردهای NFT در حوزه هنر دیجیتال است. هنرمندان می‌توانند آثار خود را به‌صورت توکن غیرقابل تعویض ضرب کرده و به فروش برسانند. این کار نه تنها به هنرمندان اجازه می‌دهد تا مالکیت آثار خود را حفظ کنند، بلکه به خریداران نیز این اطمینان را می‌دهد که اثر خریداری شده منحصر به فرد و اصیل است.

· فعالیت در بازی‌های دیجیتال

در بازی‌های دیجیتال، NFTها می‌توانند به عنوان آیتم‌های درون بازی مانند سلاح، لباس یا شخصیت‌ها استفاده شوند. این آیتم‌ها می‌توانند بین بازیکنان خرید و فروش شوند و حتی به خارج از بازی نیز منتقل شوند.

· موسیقی و رسانه

هنرمندان موسیقی می‌توانند آلبوم‌ها یا تک‌آهنگ‌های خود را به‌صورت توکن غیرقابل تعویض منتشر کنند. این کار نه‌تنها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا درآمد بیشتری از فروش آثار خود کسب کنند، بلکه به طرفداران نیز امکان مالکیت منحصر به فرد بر روی آثار مورد علاقه‌شان را می‌دهد.

· املاک مجازی

در دنیای متاورس یا Metaverse، توکن‌ غیرقابل تعویض می‌تواند به‌عنوان املاک مجازی استفاده شود. کاربران می‌توانند زمین‌ها، ساختمان‌ها و سایر دارایی‌های مجازی را خریداری کرده و در دنیای مجازی از آن‌ها استفاده کنند.

· کلکسیون‌ها

NFTها برای ایجاد کلکسیون‌های دیجیتال نیز استفاده می‌شوند. از کارت‌های ورزشی دیجیتال تا کلکسیون‌های هنری، توکن غیرقابل تعویض تعویض به کلکسیونرها اجازه می‌دهند تا دارایی‌های منحصر‌به‌فرد خود را جمع‌آوری و معامله کنند.

مزایای استفاده از توکن غیرقابل تعویض

NFTها مزایای متعددی دارند که آن‌ها را به یک فناوری جذاب تبدیل کرده است. بدون شک، مطالعه مواردی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم شما را به دنیای جذاب توکن غیرقابل تعویض علاقمند می‌کند.

1. مالکیت شفاف

با استفاده از بلاکچین، مالکیت NFTها به‌صورت شفاف و غیرقابل تغییر ثبت می‌شود. این کار از جعل و تقلب جلوگیری می‌کند.

2. منحصر به فرد بودن

هر NFT یا توکن غیرقابل تعویض منحصر‌به‌فرد است و نمی‌توان آن را با چیزی دیگر جایگزین کرد. این ویژگی باعث افزایش ارزش آن می‌شود.

3. امکان کسب درآمد برای خالقان

NFTها به خالقان آثار اجازه می‌دهند تا از فروش آثار خود درآمد کسب کنند و حتی درصدی از فروش‌های بعدی را نیز دریافت کنند.

4. دسترسی جهانی

با استفاده از توکن غیرقابل تعویض، هنرمندان و خالقان می‌توانند آثار خود را به‌صورت جهانی به فروش برسانند و از بازارهای بین‌المللی بهره‌مند شوند.

چه چالش‌هایی در مسیر استفاده یا معامله NFTها وجود دارد؟

با وجود مزایای متعدد NFTها برای خرید، معامله یا نگهداری آنها با چالش‌های مختلفی روبرو خواهید شد که در ادامه به مهم‌ترین موارد اشاره می کنیم:

· مسائل زیست محیطی

فرآیند ایجاد و معامله توکن‌ غیرقابل تعویض به انرژی زیادی نیاز دارد و این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد تأثیرات زیست محیطی آن‌ها ایجاد کرده است.

· نوسانات قیمت

بازار NFTها بسیار پرنوسان است و قیمت‌ها می‌توانند به سرعت تغییر کنند. این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک‌هایی به همراه داشته باشد.

· مسائل حقوقی

مالکیت و حقوق مربوط به این توع توکن‌ها هنوز در بسیاری از کشورها به‌طور کامل تعریف نشده است و این موضوع می‌تواند به اختلافات حقوقی منجر شود.

· تقلب و کلاهبرداری

با افزایش محبوبیت توکن‌های غیرقابل تعویض، مواردی از تقلب و کلاهبرداری نیز گزارش شده است. خریداران باید در انتخاب پلتفرم‌ها و فروشندگان دقت کنند.

چه آینده‌ای در انتظار توکن‌های غیرقابل تعویض است؟

با توجه به رشد سریع فناوری بلاکچین و افزایش علاقه به دارایی‌های دیجیتال، به نظر می‌رسد که NFTها در آینده نیز نقش مهمی در اقتصاد دیجیتال ایفا خواهند کرد. پیش‌بینی می‌شود که کاربردهایتوکن غیرقابل تعویض در حوزه‌هایی مانند آموزش، سلامت و حتی رأی‌گیری نیز گسترش یابد.

سخن پایانی

توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFT به‌عنوان یک فناوری نوآورانه، توانسته‌اند تحول بزرگی در نحوه خرید، فروش و مالکیت دارایی‌های دیجیتال ایجاد کنند. با وجود چالش‌هایی که این فناوری با آن‌ها روبرو است، به نظر می‌رسد که NFTها در آینده نیز به رشد خود ادامه دهند و در حوزه‌های مختلف کاربردهای جدیدی پیدا کنند. برای سرمایه‌گذاران، هنرمندان و علاقه‌مندان به فناوری، درک عمیق‌تر از توکن‌های غیرقابل تعویض و نحوه کار آن‌ها می‌تواند فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند.

سوالات متداول

1.استفاده از توکن غیرقابل تعویض چه مزایایی برای کاربر به وجود می‌آورد؟

مالکیت مشخص، انحصاری بودن، امکان کسب درآمد از طریق بازی‌های دیجیتال و دسترسی عمومی و آسان مزایای اصلی این نوع توکن‌ها هستند.

2.چالش‌های احتمالی در مسیر معامله، خرید و نگهداری NFT چیست؟

آلودگی محیط زیست به دلیل میزان مصرف انرژی بالا، نوسان شدید قیمت، عدم وضع قوانین و مقررات برای استفاده از NFTها و افزایش احتمال کلاهبرداری در پروژه‌های اراده‌دهنده این نوع توکن‌ها چالش‌های جدیدی برای کاربران به وجود می‌آورند.

3.توکن‌های غیرقابل تعویض چگونه کار می‌کنند؟

این توع توکن‌ها معمولا از تبدیل دارایی‌های دیجیتال ایجاد می‌شوند که این فرایند با نام Mint یا ضرب کردن شهرت دارد. بعد از اتمام minting هیچ محدودیتی برای معالمه و خرید یا فروش توکن‌های غیرقابل تعویض وجود ندارد. هنچنین امکان استفاده از این توکن‌ها در انواع بازی‌های دیجیتال وجود دارد. کاربران می‌توانند آثار هنری خود مانند آلبوم‌های موسیقی را به‌صورت nft عرضه کرده و به درآمد بیشتری دست پیدا کنند.