یونی سواپ (uniswap) چیست؟

یونی سواپ چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟ Uniswap یک پروتکل در اتریوم برای تعویض توکن ERC20 است. برخلاف اکثر صرافی‌ها که برای دریافت کارمزد طراحی‌شده‌اند، Uniswap طراحی‌شده است تا به‌عنوان یک صرافی عمومی بدون کارمزد عمل کند.

درواقع یونیسواپ ابزاری برای جامعه معامله گران ارز دیجیتال است برای تجارت توکن‌ها بدون کارمزد یا بدون واسطه و در عین حال با ویژگی تعیین قیمت خودکار است. این یعنی برخلاف اکثر صرافی‌ها که خریداران و فروشندگان را برای تعیین قیمت‌ها و انجام معاملات مطابقت می‌دهند، Uniswap از یک معادله ریاضی ساده و مجموعه‌ای از توکن‌ها و ETH برای انجام همان کار استفاده می‌کند.

یونی سواپ چیست؟

در پاسخ به سؤال اینک یونی سواپ چیست می‌توان گفت این پلت فرم یک پروتکل تبادل غیرمتمرکز است که بر روی اتریوم ساخته‌شده است. به بیان دقیق‌تر، این یک پروتکل نقدینگی خودکار است. هیچ دفترچه سفارش یا هیچ نهاد رسمی و متمرکزی برای انجام معاملات در این پلت فرم لازم نیست. Uniswap به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون واسطه، با درجه بالایی از امنیت و شفافیت تجارت کنند.

پروتکل Uniswap توسط هیدن آدامز در سال 2018 ایجاد شد؛ اما فناوری زیربنایی که الهام‌بخش اجرای آن بود، اولین بار توسط بنیان‌گذار اتریوم، ویتالیک بوترین، توصیف شد.

چگونه معاملات بدون نظارت در یونی سواپ اتفاق می‌افتد؟

خوب حال به سؤال اینکه یونی سواپ چیست جواب دادیم نوبت به بررسی نحوه انجام معاملات در آن است. Uniswap با مدلی کار می‌کند که شامل ارائه‌دهندگان نقدینگی است که استخرهای نقدینگی ایجاد می‌کنند. این سیستم مکانیزم قیمت‌گذاری غیرمتمرکز را ارائه می‌دهد و این بیا این معنی است که هیچ دفترچه سفارشی برای انجام معاملات لازم نیست. کاربران می‌توانند بدون نیاز به دفترچه سفارش، به‌طور یکپارچه با توکن های ERC-20 مبادله کنند.

یونی سواپ با استفاده از استخر نقدینگی (liquidity pool) کار می‌کند. افراد زیادی در این استخرها سرمایه‌گذاری می‌کنند و اساساً نقدینگی را برای انجام معاملات یک توکن ایجاد می‌کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی در عوض کاری که کرده‌اند پاداش دریافت کرده و در کارمزد معاملات سهیم هستند. همچنین استخرهای نقدینگی توسط قراردادهای هوشمندی که وجود دارد اداره می‌شوند. با این راه‌کار مشکل نقدینگی با Uniswap حل‌شده و انجام معاملات به‌آسانی امکان‌پذیر است.

معادله انجام معاملات در Uniswap

وجه تمایز اصلی Uniswap از سایر صرافی‌های غیرمتمرکز، استفاده از مکانیزم قیمت‌گذاری به نام بازار ساز خودکار (AMM) است.

با استفاده از این مدل قیمت گداری هر توکنی را می‌توان با تأمین مالی آن باارزش معادل ETH و توکن ERC20 در حال معامله به Uniswap اضافه کرد. به‌عنوان‌مثال، اگر می‌خواهید برای یک آلتکوین به نام Durian Token را معامله کنید، یک قرارداد هوشمند یونی سواپ برای Durian Token راه‌اندازی می‌کنید و یک استخر نقدینگی با مثلاً ۱۰ دلار توکن دوریان و ۱۰ دلار ETH ایجاد می‌کنید.

تفاوت یونی سواپ این است که به‌جای توافق خریداران و فروشندگان برای تعیین قیمت Durian Token، Uniswap از یک معادله ثابت استفاده به‌صورت زیر استفاده می‌کند:

x * y = k

در معادله، x و y مقدار توکن‌های ETH و ERC20 موجود در یک مخزن یا استخر نقدینگی را نشان می‌دهند و k یک مقدار ثابت است. این معادله از تعادل بین توکن های ETH و ERC20 و عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت یک توکن خاص استفاده می‌کند. هرگاه کسی توکن دوریان را با اتریوم خریداری می‌کند، عرضه توکن دوریان کاهش می‌یابد درحالی‌که عرضه اتریوم افزایش می‌یابد و قیمت توکن دوریان بالا می‌رود.

درنتیجه، قیمت توکنها در یونیسواپ تنها در صورت وقوع معاملات تغییر می‌کند. اساساً کاری که Uniswap انجام می‌دهد متعادل کردن ارزش توکنها و مبادله آن‌ها بر اساس میزان تمایل مردم به خریدوفروش آن‌ها است.

وجه تمایز Uniswap با سایر پلتفرم‌ها

مطلقاً هر توکن ERC20 را می‌توان در Uniswap معامله کرد بدون نیاز به هیچ‌گونه احراز هویت یا مجوزی. هر توکن قرارداد هوشمند و استخر نقدینگی خود را دارد و اگر برای یک توکن نقدینگی وجود نداشته باشد، می‌توان آن را به‌راحتی ایجاد کرد.

هنگامی‌که یک توکن قرارداد هوشمند مبادله‌ای و استخر نقدینگی خود را داشته باشد، هرکسی می‌تواند توکن را معامله کند یا در استخر نقدینگی مشارکت داشته باشد و درعین‌حال کارمزد ارائه‌دهنده نقدینگی به میزان 0.3 درصد دریافت کند. برای مشارکت در یک استخر نقدینگی، به ارزش برابری از توکن های ETH و ERC20 نیاز دارید.

توکن های Uniswap چگونه تولید می‌شوند؟

توکن‌های استخر زمانی ایجاد می‌شوند که وجوه به استخر واریز می‌شود و به‌عنوان یک توکن ERC20، توکن‌های استخر را می‌توان آزادانه مبادله، جابه‌جا کرد و در دیگر برنامه‌ها استفاده کرد. هنگامی‌که وجوه بازیابی می‌شود، توکن های استخر سوزانده یا از بین می‌روند. هر توکن استخر نشان‌دهنده سهم یک کاربر از کل دارایی‌های استخر و سهم 0.3 درصد کارمزد معاملاتی استخر است.

نحوه استفاده از یونی سواپ

یونی سواپ یک پروتکل منبع باز است، به این معنی که هرکسی می‌تواند برنامه frontend خود را برای آن ایجاد کند. یا به‌عبارتی‌دیگر اپلیکیشن ظاهری آن را برای خود ایجاد کند و در بک‌اند اپلیکیشن از منطق آن استفاده کند. کد بک‌اند آن در منبع‌های گیت هاب موجود است. رایج‌ترین مورداستفاده از آن در وب‌سایت‌های https://app.uniswap.org یا https://uniswap.exchange است. به‌صورت کلی با مراجعه به وب‌سایت‌های نام‌برده باید مراحل زیر را برای ثبت‌نام طی کنید.

• به رابط Uniswap بروید.
• کیف پول خود را وصل کنید می‌توانید از MetaMask، Trust Wallet یا هر کیف پول پشتیبانی شده دیگر اتریوم استفاده کنید.
• رمزی را که می‌خواهید از آن مبادله‌کنید انتخاب کنید.
• روی Swap کلیک کنید.
• درخواست تراکنش را در کیف پول خود تأیید کنید.
• منتظر بمانید تا تراکنش در بلاک چین اتریوم تائید شود. می‌توانید وضعیت آن را در https://etherscan.io/ پیگیری کنید.

توصیه می‌شود قبل از تصمیم‌گیری در رابطه با استفاده از این پروتکل، حتماً مطالعه و بررسی‌های بیشتری داشته باشید.